Thế giới việc làm đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết. Khi công nghệ, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo len lỏi vào mọi lĩnh vực, thì khả năng học hỏi và thích nghi của mỗi cá nhân chính là yếu tố quyết định sự thành công. Dựa trên báo cáo và biểu đồ “Core Skills in 2030” từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum - WEF), chúng ta sẽ cùng khám phá:

- Những kỹ năng nào sẽ trở thành “bắt buộc” trong tương lai?

- Vì sao người trẻ Việt Nam cần chủ động trang bị từ hôm nay!

- Lộ trình để đạt được mức thu nhập hấp dẫn trong thị trường lao động mới.

I. Tổng quan về biểu đồ "Core Skills in 2030"

Biểu đồ chia các kỹ năng thành 4 nhóm:

- Out of Focus Skills: Ít được xem trọng, ít có khả năng tăng trưởng.
- Emerging Skills: Chưa phổ biến hiện tại, nhưng sẽ tăng trưởng mạnh đến năm 2030.
- Steady Skills: Hiện đang quan trọng nhưng không tăng đáng kể trong tương lai.
 - Core Skills in 2030: Vừa quan trọng hiện tại, vừa gia tăng nhanh về nhu cầu – đây là nhóm kỹ năng “vàng”.

Những kỹ năng cốt lõi của năm 2030 bao gồm:

- AI và Dữ liệu lớn (AI and Big Data)

- Tư duy sáng tạo (Creative Thinking)

- Khả năng phân tích (Analytical Thinking)

- Khả năng công nghệ (Technological Literacy)

- Khả năng phục hồi, linh hoạt, thích nghi (Resilience, Flexibility and Agility)

- Học tập suốt đời (Curiosity and Lifelong Learning)

- Tư duy hệ thống (Systems Thinking)

- Khả năng lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội (Leadership and Social Influence)

- Tự nhận thức và động lực nội tại (Motivation and Self-Awareness)

II. Vì sao người trẻ Việt Nam cần quan tâm đến những kỹ năng này?

1. Cạnh tranh lao động không còn chỉ ở việt nam

Thị trường lao động đang ngày càng “toàn cầu hóa”. Một nhân sự làm việc từ Việt Nam có thể cạnh tranh vị trí với người ở Ấn Độ, Philippines, thậm chí cả châu Âu, nếu họ có kỹ năng số và giao tiếp tốt.

Vì vậy, muốn có việc tốt, lương cao: bạn không chỉ cần giỏi – bạn phải giỏi hơn mức trung bình toàn cầu.

2. Lương cao không còn dành cho người có bằng cấp, mà cho người có kỹ năng

Theo nhiều nghiên cứu từ LinkedIn và McKinsey, doanh nghiệp sẵn sàng trả lương cao hơn cho người có kỹ năng phân tích dữ liệu, công nghệ, giao tiếp hiệu quả và tư duy phản biện – hơn là chỉ có bằng đại học.

Kỹ năng thực chiến, ứng dụng được ngay sẽ có giá trị cao hơn bằng cấp lý thuyết.

3. Tự động hóa sẽ thay thế 85 triệu việc làm vào năm 2025 (theo WEF)

Công việc mang tính lặp lại, xử lý số liệu đơn giản sẽ bị AI thay thế. Nhưng những kỹ năng mang tính “con người” như sáng tạo, lãnh đạo, phân tích, học hỏi – thì AI khó thay thế được.

III. Phân tích từng nhóm kỹ năng cốt lõi để người trẻ Việt Nam lên kế hoạch học tập

1. AI và Dữ liệu lớn (AI & Big Data) – Lĩnh vực vàng của tương lai

- Lương khởi điểm: 15 - 30 triệu/tháng cho vị trí phân tích dữ liệu; trên 50 triệu cho vị trí AI engineer (theo VietnamWorks).

- Nên học: SQL, Python, Excel nâng cao, Google BigQuery, Power BI.

Lộ trình đề xuất:

  - Học khóa cơ bản về phân tích dữ liệu (Coursera, Udemy).

  - Làm dự án nhỏ: phân tích dữ liệu Facebook Ads, Shopee, Zalo…

  - Ứng tuyển vị trí thực tập hoặc freelance trên các nền tảng như TopCV, Freelancer.com.

2. Tư duy sáng tạo (Creative Thinking) – Khả năng giúp bạn không bị thay thế

- Áp dụng trong mọi ngành: marketing, thiết kế, quản trị nhân sự, lập trình...

- Nên rèn luyện: Viết lách, brainstorm ý tưởng, xây dựng chiến dịch truyền thông giả định.

- Công cụ hỗ trợ: Canva, ChatGPT, Notion, Miro, Pinterest.

3. Tư duy phân tích (Analytical Thinking) – Giải quyết vấn đề hiệu quả

- Các nghề cần kỹ năng này: Business Analyst, Marketing, Product Manager, Kế toán quản trị.

- Rèn luyện qua: Case study kinh doanh, học cách phân tích dữ liệu thị trường, sử dụng Google Analytics hoặc Excel nâng cao.

4. Khả năng công nghệ (Technological Literacy) – Biết và hiểu công cụ số

- Không chỉ cho dân IT! Bất kỳ ai cũng cần hiểu về phần mềm, AI, công cụ số.

- Học gì?:  Google Workspace; Tự động hóa bằng Zapier, Make; AI tools như Notion AI, ChatGPT, Midjourney, ElevenLabs.

5. Khả năng phục hồi, linh hoạt và thích nghi

Từ sau COVID-19, nhà tuyển dụng đánh giá cao những người chịu được áp lực, thay đổi và học hỏi nhanh.

Cách phát triển:

- Đặt mục tiêu rèn luyện tinh thần thép: đi làm thêm, thử nhiều vị trí.

- Đọc sách về tư duy tích cực (Atomic Habits, Grit...).

- Tham gia hoạt động ngoại khóa, tình nguyện.

6. Học tập suốt đời (Lifelong Learning)

- Thế giới thay đổi mỗi 3-6 tháng (AI, công nghệ mới…).

- Người học liên tục sẽ không bao giờ tụt hậu.

- Gợi ý: Mỗi tuần học 1 kỹ năng nhỏ, mỗi tháng hoàn thành 1 khóa học mới (Coursera, EdX, Udemy).

7. Tư duy hệ thống (Systems Thinking)

- Nhìn một vấn đề ở cấp độ tổng thể.

- Quan trọng trong các vị trí: Project Manager, Quản lý chuỗi cung ứng, Khởi nghiệp.

- Học qua sách như: Thinking in Systems (Donella Meadows), hoặc tham gia các khóa học tư duy chiến lược.

8. Kỹ năng lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội

- Không cần làm sếp mới cần kỹ năng lãnh đạo. Bạn phải biết truyền cảm hứng, dẫn dắt nhóm, gây ảnh hưởng tích cực.

- Học qua việc: Làm trưởng nhóm project, dẫn chương trình sự kiện, mentoring cho người khác.

9. Động lực nội tại và tự nhận thức

- Hiểu rõ điểm mạnh – điểm yếu để chọn công việc phù hợp.

- Biết tự tạo động lực giúp duy trì hiệu suất cao.

- Rèn luyện qua: viết nhật ký phản tư, kiểm tra trắc nghiệm MBTI, DISC, EQ…

IV. Lời khuyên thực tiễn: làm thế nào để người trẻ Việt Nam bắt đầu?

1. Bắt đầu với kỹ năng phân tích và công nghệ

Đây là nhóm kỹ năng “được trả lương cao” và dễ đánh giá hiệu quả công việc.

2. Không học tràn lan – hãy có lộ trình cụ thể

Ví dụ:  

- Tháng 1–2: học Python, Excel 

- Tháng 3–4: làm dự án nhỏ với data 

- Tháng 5–6: học kỹ năng thuyết trình, sáng tạo nội dung

3. Tham gia cộng đồng, cuộc thi kỹ năng

- Facebook groups: Cộng đồng Data Analyst, Marketing AI, UX/UI Designers VN

- Cuộc thi: Google Solution Challenge, FPT AI Hackathon, Vietnam Young Leaders

4. Đầu tư kỹ năng mềm song song kỹ năng cứng

Người thành công là người vừa giỏi chuyên môn vừa giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm tốt, tư duy logic.

V. Kết Luận: người có kỹ năng là người có TƯƠNG LAI

Từ bức tranh kỹ năng năm 2030 do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố, có thể thấy rõ rằng: Thế giới không thiếu việc làm – chỉ thiếu người có kỹ năng phù hợp.  

Người trẻ Việt Nam nếu biết nắm bắt xu hướng, đầu tư đúng kỹ năng ngay từ hôm nay, hoàn toàn có thể vươn tới:

- Việc làm quốc tế 

- Mức lương ngàn đô 

- Sự nghiệp bền vững và thăng tiến  

Hãy chia sẻ bài viết này đến bạn bè, sinh viên, đồng nghiệp hoặc học viên nếu bạn thấy hữu ích. Bởi vì thành công không phải là điểm đến – mà là hành trình bạn đi bằng kỹ năng và sự học hỏi không ngừng.